Extreme regenval
In Nederland valt steeds vaker in korte tijd veel water. Door het veranderende klimaat is de regenval heviger dan vroeger. Als buien blijven hangen, kan plaatselijk veel meer neerslag vallen.
Daarnaast zijn de steden en dorpen de afgelopen 100 jaar flink uitgebreid. Door alle bestrating loopt het water minder gemakkelijk weg.
De problemen gelden in heel Nederland, maar in Limburg komt daar nog bij dat er veel heuvels zijn. Daardoor gaat het water stromen en hadden we in Zuid-Limburg de afgelopen tijd bijvoorbeeld ook te maken met drijvende auto's.
In Ulestraten, een dorp in Limburg, viel een bui van 52 mm in 45 minuten. Ter vergelijking: dat is bijna de hoeveelheid neerslag die in een hele maand gemiddeld valt.
Extreme droogte
Droogte gaat regelmatig gepaard met hittestress, een ander gevolg van klimaatverandering. Wakker liggen door de warmte is dan nog het minste probleem.
Hogere sterfte- en ziektecijfers, lagere arbeidsproductiviteit en meer agressie zijn ernstigere gevolgen van de hittestress die kan ontstaan tijdens een hittegolf.
Het klimaat verandert
Enkele veranderingen die we in onze leefomgeving gaan meemaken als gevolg van klimaatverandering zijn:
- de temperatuur blijft stijgen
- zachte winters en hete zomers komen vaker voor
- de neerslag en extreme neerslag in de winter neemt toe
- de intensiteit van extreme regenbuien in de zomer neemt toe
- hagel en onweer worden heviger
- de zeespiegel blijft stijgen
- het tempo van de zeespiegelstijging neemt toe
- de veranderingen in windsnelheid zijn klein
- hete aantal dagen met mist neemt af en het zicht verbetert verder
- de hoeveelheid zonnestraling nabij het aardoppervlak neemt licht toe
Video: Water in Balans
Video: Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie
Landelijk: Water langer vasthouden
Akker omvormen naar gras of bos
Door akkers om te vormen naar gras of bos kan er meer water vastgehouden worden in de natuur. Zo voorkomen we dat er (nog) meer water in de beken en rivieren terecht komt.
Landelijk: Water langer vasthouden
Bodem bedekken met mulch
Een mulchlaag beschermt de bodem tegen kou en warmte en voorkomt uitdroging. Bij flinke regenbuiten slaat de grond niet dicht en vorst dringt minder door in de grond.
Landelijk: Water langer vasthouden
Gewas diversificeren
Een andere maatregel is om meer verschillende gewassen te telen. Door te diversificeren versterkt de bodemstructuur vermindert de bodemerosie.
Landelijk: Water langer vasthouden
Boerenbuffers aanleggen
Door op je eigen land water te bergen in een boerenbuffer, voorkom je dat er teveel water op andere plaatsen terecht komt en heb je zelf de controle over waar het water heen gaat.
Stedelijk: Openbaar gebied
(Stedelijke) waterelementen aanbrengen in de openbare ruimte
Meer waterelementen in de openbare ruimte betekent meerdere manieren om water op te vangen, af te voeren en op te slaan. Zo kan een waterplein worden aangelegd, waterdoorlatende parkeerplaatsen worden aangelegd en/of een waterbassin aangelegd worden.
Stedelijk: Openbaar gebied
Meer groene ruimtes aanleggen
Meer vergroening betekent tevens minder verharding in de openbare ruimte. Niet alleen oogt het vaak mooi, het zorgt ook voor een betere opvang en opslag van water. Denk hierbij aan groene bermen, “groen” parkeren invoeren of natuurlijke gebieden inrichten waar water in opgevangen kan worden.
Stedelijk: Openbaar gebied
Wadi’s aanleggen
Een wadi is een kuil waarin het regenwater weg kan zakken (infiltreren) in de bodem. Dat betekent dat het schone regenwater op de plek waar het valt, terug in de bodem kan wegzakken. Het regenwater hoeft niet afgevoerd te worden via de riolering naar de rioolwaterzuivering.
Stedelijk: Particulier gebied
Waterdoorlatende bestrating toepassen
Waterdoorlatende bestrating is een goede methode om wateroverlast terug te dringen. De bestrating laat hemelwater bijvoorbeeld infiltreren in de ondergrond of voert dit vertraagt af naar het oppervlaktewater, waardoor er minder wateroverlast optreedt.
Stedelijk: Particulier gebied
Infiltratiekratten / regenwatertank aanbrengen in je tuin
Door infiltratiekratten of een regenwatertank in je tuin zorg je ervoor dat je het regenwater nóg beter en meer opvangt. Zo verminder je de hoeveelheid water in het riool en voorkom je overstromingen van het riool.
Stedelijk: Particulier gebied
Regenpijp afkoppelen van riool in je tuin
Door je regenpijp af te koppelen en zelf op te vangen in bijvoorbeeld een regenton, zorg je ervoor dat regenwater het riool niet overbelast. Zo voorkom je (nog) meer wateroverlast.
Stedelijk: Particulier gebied
Je tuin vergroenen
Meer vergroening betekent tevens minder verharding in je tuin. Niet alleen oogt het vaak mooi, het zorgt ook voor een betere opvang en opslag van water. Voorbeelden om je tuin te vergroenen zijn groene daken, groene wanden tegen je gevels en/of meer gewassen en planten.
Watersysteem
Regenwaterbuffers aanleggen
De aanleg van regenwaterbuffers, een soort grote kuil, zorgt ervoor dat er meer water opgeslagen kan worden als er teveel water uit de lucht komt vallen. Zo wordt wateroverlast voorkomen. Hierbij wordt vaak zoveel mogelijk geprobeerd om de buffer aan te laten sluiten op de natuur, zodat de buffer tevens in het landschap past.
Watersysteem
Dwarsdammen in (droog)dalen aanleggen
Water stroomt af naar beneden, en dus moeten dalen extra beschermd worden. Daarvoor kunnen dwarsdammen aangelegd worden, die hier een extra slot op de deur voor vormen.
Watersysteem
Beek terugbrengen
Door allerlei omstandigheden en veranderingen om ons heen zijn er door de jaren heen enkele beken verdwenen. Door deze terug te brengen en weer met water te vullen, zorgen we ervoor dat er extra ruimte ontstaat voor het water.
Watersysteem
Rivier of beek uitbreiden
Door de rivier of beek uit te breiden, is er meer ruimte voor het water om in te bewegen en te verplaatsen.
Schadebeperking eigen woning
Fysieke ruimte aanpassen
Voordat je wateroverlast ervaart, is het een goed idee om je eigen woning zo optimaal mogelijk voor te bereiden op het water. Enkele voorbeelden zijn het aanbrengen van tijdelijke waterkeringen, waterbestendig materiaal in de eigen woning aanbrengen en/of het aanschaffen van schotten die je beschermen tegen wateroverlast.
Schadebeperking eigen woning
Informeren & organiseren
Jezelf op de hoogte houden van de laatste stand van zaken is belangrijk, zodat je samen met je omgeving op het juiste moment kan ingrijpen. Niets is vervelender dan wateroverlast of droogteproblemen te ervaren zonder dat je er van af wist dat het er aan zat te komen. Al helemaal als je het had kunnen voorkomen. Daarom is het belangrijk om bijvoorbeeld bewonersbijeenkomsten bij te wonen, waterstandenapps te checken en/of een waarschuwingssysteem in je eigen wijk te bedenken.
Schadebeperking eigen woning
Goed verzekeren & indekken
Mocht het kwaad dan toch al geschied zijn, dan is een goede verzekering of een vooraf opgesteld schadefonds goud waard. Zo kom je niet direct in de (financiële) problemen bij wateroverlast of bij droogte.
Gebiedsprojecten
In deze gebieden zijn we samen met partners uit de omgeving en inwoners aan de slag met plannen om de wateroverlast aan te pakken. Want wie kent het gebied immers beter dan de mensen die er wonen, werken en recreëren?
Samen verkennen we de knelpunten en zoeken we naar nieuwe manieren om de klimaatverandering te slim af te zijn.
Meer informatie op onze websiteGebiedsproject: Eckeltsebeek
De herinrichting van de Eckeltsebeek in 2006, peilopzet van de Maas, de aanwezigheid van een bever en landschappelijke veranderingen zorgen voor nieuwe omstandigheden rond deze beek. (Grond)waterpeilen zijn hoger dan voorheen. Als waterschap hebben we de afgelopen jaren diverse aanpassingen gedaan waarmee de problemen verholpen leken. De buien die in juni 2016 het gebied teisterden zijn aanleiding geweest om het gesprek met de omgeving te (her)openen. Doel van de samenwerking tussen waterschap en de omgeving is het oplossen van een aantal
Gebiedsproject: Breevennen
De buien die in juni 2016 het gebied teisterden zijn aanleiding geweest om onder meer te zoeken naar ruimte om water tijdelijk op te slaan. Dat zou de wateroverlast al een stuk verminderen.
Gebiedsproject: Kwistbeek
In het gebied rondom de Kwistbeek is sprake van jarenlange wateroverlast. Met name rond het gebied Soeterbeek en Pratwinkel ontstaat regelmatig wateroverlast na hevige regenval. Door de hevige regenval ontstaat er vanuit het bebouwde gebied een vloedgolf in de Kwistbeek die voor de nodige overlast zorgt in woningen, bedrijven en op percelen.
Gebiedsproject: Schelkensbeek
De aanleg van de A73/A74, de herinrichting van beektrajecten en de peilopzet van de Maas zorgden voor nieuwe omstandigheden rond de Schelkensbeek. Een langdurige hevige regenbui zorgde in juni 2016 voor een extreem natte situatie. Genoeg aanleiding om het gesprek tussen Waterschap Limburg en de omgeving te (her)openen. De focus van deze gebiedspilot ligt op het oplossen van een aantal knelpunten op de korte termijn en het klimaatbestendig maken van het gebied op de langere termijn.
Gebiedsproject: Oirsbeek-Amstenrade
In de gemeente Schinnen ervaren inwoners en ondernemers ernstige overlast bij hevige regenval, zoals in juni 2016. Het water dat vanuit het landelijke gebied bovenstrooms afkomt, is binnen een uur in Oirsbeek en zorgt daar voor overstromingen. Samen met de gemeente en andere betrokkenen gaan we aan de slag met het inventariseren en aanpakken van de knelpunten. Daarbij kijken we niet alleen naar de regenval uit het verleden, maar ook naar de gevolgen als er door verdergaande klimaatverandering nog meer en nog vaker regen valt.
Gebiedsproject: Meerssen
In het centrum van Meerssen ervaren inwoners en ondernemers ernstige overlast bij hevige regenval, zoals in juni 2016. Het water dat van Ulestraten en het landelijke gebied bovenstrooms afkomt, is binnen een uur in het centrum van Meerssen en zorgt daar voor overstromingen. Samen met de gemeente en andere betrokkenen gaan we aan de slag met het inventariseren en aanpakken van de knelpunten. Daarbij kijken we niet alleen naar de regenval uit het verleden, maar ook naar de gevolgen als er door verdergaande klimaatverandering nog meer en nog vaker regen valt.